Volatility Skew และ Term Structure

Volatility Skew และ Term Structure

ในโลกของ Options เทรดเดอร์ที่เข้าใจ Volatility Skew และ Term Structure อย่างลึกซึ้งสามารถเลือกกลยุทธ์ให้เหมาะกับความคาดหวังของตลาดได้อย่างชัดเจน และสร้าง Edge ในระยะยาวได้ดีกว่าเทรดเดอร์ทั่วไป

หัวข้อนี้จะเจาะลึกความหมายของทั้ง Skew และ Term Structure พร้อมตัวอย่างการใช้งานจริงและการเชื่อมโยงกับกลยุทธ์ Option แบบต่าง ๆ อย่างละเอียด เพื่อให้คุณสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการเทรดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

1. Volatility Skew - การวิเคราะห์ความไม่สมมาตรของ IV ตาม Strike Price

Volatility Skew คืออะไร?

Volatility Skew คือปรากฏการณ์ที่ค่า Implied Volatility (IV) ของ Options ที่มี Strike Price ต่างกันมีค่าไม่เท่ากัน แม้จะมี Expiration เดียวกัน ซึ่งแสดงถึง “อคติ” หรือ “ความไม่สมมาตร” ของตลาดต่อการคาดการณ์ราคาของสินทรัพย์อ้างอิง

หากพิจารณาตามทฤษฎี Black-Scholes ดั้งเดิม IV ควรเท่ากันทุก Strike แต่ในโลกความเป็นจริง เราพบว่า IV มีการกระจายตัวไม่สม่ำเสมอ ซึ่งสะท้อนความต้องการและความกลัวของตลาดได้เป็นอย่างดี

ประเภทของ Skew และการตีความ

1. Smile Skew (Volatility Smile)

• ลักษณะ: IV ต่ำสุดที่ ATM (At-the-Money) และสูงขึ้นทั้งฝั่ง OTM Call และ OTM Put
• การตีความ: ตลาดกำลังคาดการณ์ว่าจะมีการเคลื่อนไหวของราคาที่รุนแรงได้ทั้งขาขึ้นและขาลง
• พบในตลาด: FX (เงินตรา), Commodities (สินค้าโภคภัณฑ์), บางช่วงในตลาดหุ้นหลังวิกฤติ
• ตัวอย่าง: ในตลาด Gold Futures มักพบ Smile Skew เมื่อมีความไม่แน่นอนจากนโยบายธนาคารกลาง ซึ่งอาจทำให้ราคาทองคำเคลื่อนไหวรุนแรงได้ทั้งสองทิศทาง

2. Smirk Skew (Put Skew หรือ Negative Skew)

• ลักษณะ: OTM Put มี IV สูงกว่า OTM Call อย่างมีนัยสำคัญ
• การตีความ: ตลาดกังวลเรื่องการร่วงลงมากกว่าการปรับตัวขึ้น (Downside Risk)
• ความรุนแรงของ Skew: ยิ่งความชันสูง ยิ่งแสดงถึงความกลัวในตลาดที่มากขึ้น
• พบในตลาด: หุ้นและดัชนีหุ้นส่วนใหญ่ โดยเฉพาะช่วงที่ตลาดหวั่นวิตก
• ตัวอย่าง: S&P 500 มักมี Put Skew ชัดเจน โดยเฉพาะหลังตลาดปรับตัวขึ้นมาเร็วหรือในช่วงที่มีความกังวลเกี่ยวกับเศรษฐกิจ

3. Reverse Skew (Call Skew หรือ Positive Skew)

• ลักษณะ: OTM Call มี IV สูงกว่า OTM Put
• การตีความ: ตลาดคาดการณ์โอกาสปรับตัวขึ้นอย่างรุนแรง หรือกลัวการ Short Squeeze
• พบในตลาด:
  • หุ้น Biotech ก่อนประกาศผล FDA
  • หุ้นที่มีข่าวลือเรื่องการควบรวมกิจการ (M&A)
  • หุ้นที่มี Short Interest สูง
• ตัวอย่าง: หุ้น GameStop (GME) ในช่วง Short Squeeze มี Call Skew สูงมาก เนื่องจากตลาดคาดการณ์ว่าราคาจะพุ่งขึ้นอย่างรุนแรงจากการที่ผู้เล่น Short ต้องปิด Position

การวัดความรุนแรงของ Skew

นอกจากการดูกราฟโดยรวมแล้ว เราสามารถวัดความรุนแรงของ Skew ได้หลายวิธี:

1. Skew Ratio: อัตราส่วนระหว่าง IV ของ OTM Put กับ OTM Call ที่ระยะห่างจาก ATM เท่ากัน

   Skew Ratio = IV(25 Delta Put) / IV(25 Delta Call)
   • ค่า > 1 แสดงถึง Put Skew
   • ค่า < 1 แสดงถึง Call Skew
   • ยิ่งค่าห่างจาก 1 มาก แสดงถึงความรุนแรงของ Skew ที่มากขึ้น

2. Risk Reversal: ความแตกต่างของ IV ระหว่าง OTM Put และ OTM Call

   Risk Reversal = IV(25 Delta Put) - IV(25 Delta Call)
   • ค่าเป็นบวก = Put Skew
   • ค่าเป็นลบ = Call Skew

3. SKEW Index: ดัชนีที่ CBOE คำนวณจาก S&P 500 options เพื่อวัด Tail Risk

   • SKEW Index > 150 = ตลาดกังวลการร่วงแรงมาก
   • SKEW Index < 110 = ตลาดไม่กังวลการร่วงแรง

การตีความการเปลี่ยนแปลงของ Skew

การดู Volatility Skew จริง

สามารถดูได้จากเครื่องมือต่างๆ:

1. Option Chain และ Volatility Column:

   • ThinkOrSwim
   • Interactive Brokers
   • TradeStation

2. เครื่องมือ Visualization:

   • OptionStrat: แสดง IV ตาม Strike ในรูปแบบกราฟ
   • Market Chameleon: สรุปข้อมูล IV Surface
   • CBOE Livevol: กราฟ 3D ของ IV Surface

3. ตัวอย่างการอ่าน:

   • เปรียบเทียบ IV ที่ Strike -10%, ATM, และ +10%
   • ดูความชันของเส้นกราฟ IV vs Strike
   • สังเกตการเปลี่ยนแปลงเมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยย้อนหลัง

กลยุทธ์ Options ที่เหมาะกับแต่ละ Skew

1. กลยุทธ์สำหรับ Put Skew สูง (ตลาดกลัวขาลง)

A. กลยุทธ์เก็บพรีเมียมจากความกลัว:

• Short Put Vertical Spread: ขาย OTM Put ที่มี IV สูงเกินจริง และซื้อ Put ที่ต่ำกว่าเพื่อจำกัดความเสี่ยง

  ตัวอย่าง: SPY ราคา 400 มี Put ที่ Strike 360 (-10%) มี IV 35% ขณะที่ Call ที่ Strike 440 (+10%) มี IV เพียง 22%

  • ขาย 360 Put (Collect $3.20)
  • ซื้อ 350 Put (Pay $2.10)
  • Net Credit: $1.10
  • ความเสี่ยง: $8.90 ($10 - $1.10)
  • คาดหวังให้ IV ลดลงหรือราคาอยู่เหนือ 360 ที่หมดอายุ

B. Ratio Put Spread:

• ขาย Put จำนวนมากกว่าที่ซื้อ

  ตัวอย่าง: SPY ราคา 400

  • ซื้อ 1 คอนแทร็กต์ 370 Put
  • ขาย 2 คอนแทร็กต์ 350 Put
  • ทำกำไรหากราคาลดลงแต่ไม่ลงต่ำกว่า 350 มาก

2. กลยุทธ์สำหรับ Call Skew สูง (ตลาดคาดการณ์ขาขึ้นแรง)

A. Long Call Butterfly:

• ใช้ประโยชน์จาก IV ที่สูงในฝั่ง OTM Call

  ตัวอย่าง: หุ้น XYZ ราคา 50 มี Call Skew สูง

  • ซื้อ 1 คอนแทร็กต์ 55 Call
  • ขาย 2 คอนแทร็กต์ 60 Call
  • ซื้อ 1 คอนแทร็กต์ 65 Call
  • ทำกำไรสูงสุดหากราคาไปที่ 60 ที่หมดอายุ

B. Diagonal Call Spread:

• ซื้อ ITM Call ระยะยาว และขาย OTM Call ระยะสั้นที่มี IV สูง

  ตัวอย่าง: Tesla ราคา 250

  • ซื้อ 220 Call 3 เดือน
  • ขาย 300 Call 1 เดือน ที่มี IV สูง
  • ได้ประโยชน์จาก IV ที่สูงในฝั่ง OTM Call

3. กลยุทธ์สำหรับ Smile Skew (คาดความผันผวนทั้งสองด้าน)

A. Iron Butterfly:

• ขาย ATM Straddle และซื้อ OTM Strangle เพื่อจำกัดความเสี่ยง

  ตัวอย่าง: SPX ราคา 4000 มี Smile Skew

  • ขาย 4000 Put
  • ขาย 4000 Call
  • ซื้อ 3900 Put
  • ซื้อ 4100 Call
  • ทำกำไรหากราคาอยู่ใกล้ 4000 ที่หมดอายุ

B. Long Strangle ปรับแต่ง:

• เลือก Strike ที่ IV ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับความผันผวนที่คาดการณ์

  ตัวอย่าง: SPX ราคา 4000 คาดการณ์ความผันผวนสูง

  • ซื้อ Call ที่ Strike ที่มี IV ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับความผันผวนที่คาดหวัง
  • ซื้อ Put ที่ Strike ที่มี IV ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับความผันผวนที่คาดหวัง

2. Volatility Term Structure - การวิเคราะห์ IV ตามช่วงเวลา

Volatility Term Structure คืออะไร?

Volatility Term Structure คือรูปแบบของ Implied Volatility (IV) ที่แตกต่างกันตามระยะเวลาหมดอายุ (Expiration Date) โดยในสภาวะตลาดปกติ Option ที่มีอายุยาวกว่ามักมี IV สูงกว่า Option ที่มีอายุสั้นกว่า

Term Structure เป็นเครื่องมือสำคัญที่บอกเราว่า “ตลาดกำลังกลัวหรือคาดหวังอะไรในแต่ละกรอบเวลา” และช่วยในการตัดสินใจเลือกระยะเวลาหมดอายุที่เหมาะสมกับกลยุทธ์การเทรด

ประเภทของ Term Structure และการตีความ

1. Normal Term Structure (Contango)

• ลักษณะ: IV สั้น < IV กลาง < IV ยาว (เส้นกราฟเป็นขาขึ้น)
• สาเหตุ: เป็นลักษณะปกติของตลาด เนื่องจากความไม่แน่นอนระยะยาวมีมากกว่าระยะสั้น
• การตีความ:
  • ตลาดปกติ ไม่มีความกังวลเฉพาะหน้า
  • ไม่มีเหตุการณ์สำคัญที่คาดการณ์ได้ในระยะสั้น
• ตัวอย่าง: SPX ในช่วงตลาดปกติจะมี IV ของ Option 30 วันประมาณ 15% และ Option 1 ปีประมาณ 20%

2. Inverted Term Structure (Backwardation)

• ลักษณะ: IV สั้น > IV กลาง > IV ยาว (เส้นกราฟเป็นขาลง)
• สาเหตุ:
  • ความกลัวหรือความกังวลเฉพาะหน้า
  • เหตุการณ์สำคัญที่กำลังจะเกิดขึ้นในเร็วๆ นี้
• การตีความ:
  • ตลาดกำลังตื่นตระหนกหรือมีความกังวลระยะสั้น
  • มักพบในช่วงวิกฤติตลาดหรือก่อนเหตุการณ์สำคัญ
• ตัวอย่าง: VIX Term Structure กลับหัวในช่วงวิกฤติ COVID-19 โดย VIX 30 วันพุ่งสูงกว่า VIX 6 เดือน

3. Flat Term Structure

• ลักษณะ: IV ใกล้เคียงกันในทุก Expiration
• สาเหตุ:
  • ตลาดเงียบ ไม่มีแรงขับเคลื่อน
  • ความไม่แน่นอนกระจายตัวสม่ำเสมอ
• การตีความ:
  • ตลาดขาดทิศทาง
  • มักเกิดระหว่างช่วงเปลี่ยนผ่านของตลาด
• ตัวอย่าง: มักพบในช่วง Summer Doldrums หรือช่วงปลายปีที่ตลาดเงียบ

4. Humped Term Structure

• ลักษณะ: IV เพิ่มขึ้นแล้วลดลง (กราฟรูปโค้งคว่ำ)
• สาเหตุ:
  • มีเหตุการณ์เฉพาะที่คาดการณ์ได้ในช่วงกลาง (Earnings, FDA, เลือกตั้ง)
• การตีความ:
  • ตลาดคาดการณ์ความผันผวนในช่วงเวลาเฉพาะ
• ตัวอย่าง: หุ้น Biotech ที่รอผล FDA approval ในอีก 3 เดือน จะมี IV ของ Series 3 เดือนสูงกว่าทั้ง Series 1 เดือนและ Series 6 เดือน

การวัดและเปรียบเทียบ Term Structure

1. IV Ratio ระหว่างเดือน

• คำนวณ: IV(เดือนสั้น) / IV(เดือนยาว)
• การตีความ:

  • 1.0 = Inverted (ไม่ปกติ)

  • < 1.0 = Normal (ปกติ)
  • ยิ่งห่างจาก 1.0 มาก ยิ่งแสดงถึงความรุนแรงของสถานการณ์

ตัวอย่าง: การคำนวณ IV Ratio ใน SPY

• IV ของ Option 30 วัน = 24%
• IV ของ Option 90 วัน = 20%
• IV Ratio = 24% / 20% = 1.2
• ตีความ: Term Structure เป็น Inverted แสดงถึงความกังวลในระยะสั้น

2. IV Spread ระหว่างเดือน

• คำนวณ: IV(เดือนยาว) - IV(เดือนสั้น)
• การตีความ:
  • เป็นบวก = Normal
  • เป็นลบ = Inverted
  • ยิ่งค่ามาก ยิ่งแสดงถึงความชันของ Term Structure

ตัวอย่าง: การคำนวณ IV Spread

• IV ของ Option 30 วัน = 18%
• IV ของ Option 180 วัน = 22%
• IV Spread = 22% - 18% = +4%
• ตีความ: Term Structure เป็น Normal

3. Normalized IV

• คำนวณ IV ของแต่ละ Expiration เทียบกับค่าเฉลี่ยย้อนหลัง
• ช่วยให้เห็นว่า IV ในแต่ละช่วงเวลาสูงหรือต่ำกว่าปกติเพียงใด

การดู Term Structure จริง

สามารถวิเคราะห์ Term Structure ได้จาก:

1. กราฟ IV vs DTE (Days Till Expiration):

   • TradingView: ใช้ Indicator ประเภท IV Term Structure
   • ThinkOrSwim: Plot historical vs current curve

2. จากตาราง Option Chain:

   • สังเกต IV ของ ATM Option ในแต่ละเดือน
   • เปรียบเทียบ IV ของแต่ละ Expiration

3. เว็บไซต์และเครื่องมือเฉพาะทาง:

   • Ivolatility.com: Volatility Term Structure Report
   • CBOE Term Structure Tool: แสดง VIX Term Structure
   • Market Chameleon: IV Term Structure Analysis

กลยุทธ์ Options ที่เหมาะกับแต่ละรูปแบบ Term Structure

1. กลยุทธ์สำหรับ Normal Term Structure (IV สั้น < IV ยาว)

A. Calendar Spread:

• ขาย Option ระยะยาวซึ่งมี IV สูงกว่า และซื้อ Option ระยะสั้นซึ่งมี IV ต่ำกว่า โดยใช้ Strike เดียวกัน

  ตัวอย่าง: SPY ราคา 400

  • ซื้อ 400 Call 1 เดือน (IV 16%)
  • ขาย 400 Call 3 เดือน (IV 19%)
  • ทำกำไรเมื่อ IV ของ Option 3 เดือนลดลงเร็วกว่า Option 1 เดือน หรือเมื่อกลับสู่ Normal Term Structure ที่สมดุลมากขึ้น

B. Diagonal Spread:

• เหมือน Calendar แต่ใช้ Strike ต่างกัน

  ตัวอย่าง:

  • ซื้อ 390 Call 1 เดือน (IV 17%)
  • ขาย 410 Call 3 เดือน (IV 20%)
  • ได้ประโยชน์จากทั้ง IV และ Direction ของราคา

2. กลยุทธ์สำหรับ Inverted Term Structure (IV สั้น > IV ยาว)

A. Reverse Calendar Spread:

• ขาย Option ระยะสั้นที่มี IV สูง และซื้อ Option ระยะยาวที่มี IV ต่ำกว่า

  ตัวอย่าง: ในช่วงวิกฤติตลาด

  • ขาย 350 Put 1 เดือน (IV 45%)
  • ซื้อ 350 Put 3 เดือน (IV 35%)
  • คาดหวังให้ IV ระยะสั้นลดลงเมื่อความกลัวคลายตัว

B. Ratio Calendar Spread:

• ขาย Option ระยะสั้นจำนวนมากกว่าที่ซื้อในระยะยาว

  ตัวอย่าง:

  • ขาย 2 คอนแทร็กต์ 380 Put 1 เดือน (IV 40%)
  • ซื้อ 1 คอนแทร็กต์ 380 Put 3 เดือน (IV 33%)

3. กลยุทธ์สำหรับ Flat Term Structure

A. Vertical Spreads:

• เมื่อ IV ระหว่างเดือนไม่แตกต่างกัน ให้เน้นการเทรด Direction มากกว่า Volatility

  ตัวอย่าง:

  • Bull Call Spread: ซื้อ 390 Call / ขาย 410 Call
  • Bear Put Spread: ซื้อ 410 Put / ขาย 390 Put

B. Iron Condor:

• เหมาะเมื่อตลาดเงียบและคาดว่าจะยังคงเงียบต่อไป

  ตัวอย่าง:

  • ขาย 410 Call / ซื้อ 420 Call
  • ขาย 390 Put / ซื้อ 380 Put

4. กลยุทธ์สำหรับ Humped Term Structure

A. Double Calendar Spread:

• ใช้ประโยชน์จาก IV ที่สูงในช่วงเวลาเฉพาะ

  ตัวอย่าง: หุ้น AAPL ก่อน Earnings ที่ Series ใกล้ Earnings มี IV สูงกว่า

  • ขาย Calendar Spread ด้าน Call (ซื้อระยะสั้น / ขายระยะกลางที่มี IV สูง)
  • ขาย Calendar Spread ด้าน Put (ซื้อระยะสั้น / ขายระยะกลางที่มี IV สูง)
  • คาดหวังให้ IV Crush หลัง Earnings

B. Butterfly Spread ข้าม Series:

• ซื้อ Option ใน Series ที่มี IV ต่ำกว่า และขาย Option ใน Series ที่มี IV สูงกว่า

  ตัวอย่าง:

  • ซื้อ 1 คอนแทร็กต์ Call 1 เดือน
  • ขาย 2 คอนแทร็กต์ Call 3 เดือน (ช่วงที่มี IV พีค)
  • ซื้อ 1 คอนแทร็กต์ Call 6 เดือน

ส่วนที่ 3: การประยุกต์ใช้ Skew และ Term Structure ร่วมกัน

การเข้าใจทั้ง Volatility Skew (ความต่างของ IV ตาม Strike) และ Term Structure (ความต่างของ IV ตามเวลา) ทำให้เทรดเดอร์สามารถวิเคราะห์ตลาดได้แบบ 3 มิติ และเลือกกลยุทธ์ที่เหมาะสมกับสถานการณ์ได้อย่างแม่นยำ

การวิเคราะห์ 3 มิติ: Strike + Time + IV

1. Volatility Surface: กราฟ 3 มิติที่แสดง:

   • แกน X: Strike Price
   • แกน Y: Days to Expiration
   • แกน Z: Implied Volatility

   

2. การตีความ Volatility Surface:

   • รอยบุ๋มหรือโหนก = ความคาดหวังพิเศษในบางช่วงราคาและเวลา
   • ความชันด้าน Strike = Skew
   • ความชันด้านเวลา = Term Structure

การเชื่อมโยง Skew + Term Structure กับภาวะตลาด

Skew = ต่างตาม Strike
Term = ต่างตาม Expiry

การวิเคราะห์ทั้งสองปัจจัยร่วมกันให้ภาพที่ชัดเจนยิ่งขึ้น:

ตัวอย่างการใช้งานจริง: SPY ในช่วงวิกฤติ

สถานการณ์:

• SPY ราคา 350
• Put Skew สูงมาก (25 Delta Put IV = 45%, 25 Delta Call IV = 28%)
• Term Structure แบบ Inverted (IV 1 เดือน = 42%, IV 3 เดือน = 35%)

การวิเคราะห์:

1. Put Skew สูง + Term Structure Inverted = ตลาดตื่นตระหนกอย่างรุนแรง
2. IV ระยะสั้นสูงมาก = ตลาดคาดการณ์ความผันผวนในทันที

กลยุทธ์ที่เหมาะสม:

1. Short-term Put Credit Spread:

   • ขาย 320 Put / ซื้อ 310 Put (1 เดือน)
   • ได้ประโยชน์จาก IV ที่สูงเกินจริงในระยะสั้น และการที่ IV จะลดลงเมื่อตลาดคลายความกังวล

2. Reverse Calendar Put Spread:

   • ขาย 330 Put 1 เดือน (IV 48%)
   • ซื้อ 330 Put 3 เดือน (IV 36%)
   • ทำกำไรเมื่อ IV ระยะสั้นลดลงเร็วกว่า IV ระยะยาว

ตัวอย่างการใช้งานจริง: AAPL ก่อน Earnings

สถานการณ์:

• AAPL ราคา 150
• Skew ค่อนข้าง Flat (25 Delta Put IV = 32%, 25 Delta Call IV = 30%)
• Term Structure แบบ Humped (IV 1 เดือน = 25%, IV 2 เดือน (มี Earnings) = 35%, IV 3 เดือน = 28%)

การวิเคราะห์:

1. Skew Flat + Term Structure Humped = ตลาดคาดการณ์ความผันผวนจากเหตุการณ์เฉพาะ (Earnings)
2. IV สูงสุดในเดือนที่มี Earnings = Premium สูงเกินจริงในเดือนนั้น

กลยุทธ์ที่เหมาะสม:

1. Double Calendar Spread:

   • ซื้อ 150 Call 1 เดือน และ 150 Put 1 เดือน
   • ขาย 150 Call 2 เดือน และ 150 Put 2 เดือน (ที่มี IV สูงจาก Earnings)
   • คาดหวัง IV Crush หลัง Earnings

2. Short Iron Condor ในเดือน Earnings:

   • ขาย 160 Call / ซื้อ 165 Call
   • ขาย 140 Put / ซื้อ 135 Put
   • ได้ประโยชน์จาก IV ที่สูงในเดือนที่มี Earnings

ข้อจำกัดและข้อควรระวังในการใช้ Skew และ Term Structure

1. IV ไม่ใช่ตัวบ่งชี้ทิศทางราคา:

   • Skew สูงในฝั่ง Put ไม่ได้หมายความว่าราคาจะลงเสมอไป
   • Term Structure Inverted ไม่ได้บ่งชี้ว่าตลาดจะร่วงต่อไป

2. ไม่ควรใช้เป็นสัญญาณซื้อขายโดยตรง:

   • Skew และ Term Structure เป็นเครื่องมือในการเลือกกลยุทธ์ที่เหมาะสม ไม่ใช่สัญญาณซื้อขาย

3. ระวังค่าใช้จ่ายในการทำธุรกรรม:

   • กลยุทธ์ซับซ้อนอาจมีค่า Spread, Commission สูง
   • บาง Position ต้องการ Margin สูง

4. ความสัมพันธ์ไม่เป็นเชิงเส้นตรง:

   • การเปลี่ยนแปลงของ IV ตาม Strike และเวลาไม่ได้เป็นเชิงเส้นตรงเสมอไป
   • อาจมีจุดที่มีลักษณะพิเศษเฉพาะ (Irregularities)

สรุป